Bạn đọc choáng váng


Đó là tâm lý chung của hầu hết những độc giả yêu thích truyện tranh mà
phần lớn đều ở lứa tuổi thanh thiếu niên. Hoàng Tuấn Vũ, học sinh
Trường THPT Nguyễn Khuyến (Q10) khi mua một cuốn truyện tranh được in
kiểu mới cứ tưởng sách bị in sai nên đã vội mang ra để đổi, đến khi
biết các tựa truyện mới bây giờ đều in kiểu đọc ngược đã ngạc nhiên
thốt lên: “Chuyện kỳ cục như vậy làm để làm gì?”.

Đó
cũng là câu hỏi mà rất nhiều độc giả yêu thích truyện tranh đã nhốn
nháo hỏi nhau những ngày quạ Thực ra, việc xuất bản truyện tranh với
chiều đọc từ phải qua trái, ngược lại với cách đọc truyền thống của
Việt Nam là từ trái qua phải không phải là mới lạ.

Năm 2004,
NXB Kim Đồng đã gây bất ngờ khi bộ truyện tranh đang ăn khách Ninja
loạn thị đột ngột được xuất bản với kiểu đọc ngược. Lúc đó, sự kiện này
đã gây xôn xao dư luận nhưng sau khi bộ truyện kết thúc, mọi việc cũng
nhanh chóng chìm vào quên lãng khi không có tác phẩm nào lặp lạị.

Khỉ biển, một đầu truyện được TVM mua bản quyền
nhưng trước đó đã có mặt trên thị trừơng... lậu

Tháng
3-2008, trong Hội sách TPHCM lần thứ 5, việc công ty kinh doanh truyện
tranh TVM Comics dự kiến tung ra một loạt tựa truyện tranh mới theo
kiểu đọc ngược lại gây xôn xao dư luận. Tuy nhiên, nhiều độc giả vẫn
cho rằng đó chỉ là hành động cá biệt của một doanh nghiệp nhằm tạo ấn
tượng.

Bất ngờ, ngay sau đó, cả hai đại gia
trong lĩnh vực truyện tranh là NXB Trẻ và NXB Kim Đồng đồng loạt tung
ra một loạt tựa truyện tranh mới theo kiểu in ngược. Rất nhiều bạn đọc
đã ngạc nhiên tự hỏi vì lý do gì các NXB này lại ủng hộ kiểu in sách đi
ngược lại truyền thống đọc sách của người dân Việt Nam như vậy?

Đọc ngược do yêu cầu của nội dung và văn hóa


Trước tình hình xôn xao của bạn đọc, chúng tôi đã tìm gặp ông Trí Đức,
Trưởng phòng biên tập truyện tranh của NXB Trẻ. Giải thích về nguyên
nhân của việc in ngược này, ông Trí Đức đã đưa ra một số ly do chính:
Theo ông, đầu tiên là việc giữ tính nguyên bản của tác phẩm. Các truyện
tranh in ngược đều đến từ Nhật Bản (thể loại Manga) nơi có cách đọc từ
phải qua trái ngược với Việt Nam, chính vì thế các họa sĩ khi sáng tác
cũng theo chiều phải tráị.

Đọc Đảo hải tặc từ phải qua trái

Khi
đến Việt Nam, các tác phẩm này phải được quay ngược lại để phù hợp với
cách đọc truyền thống của người Việt. Kết quả, nhiều yếu tố nội dung
cũng bị sai theọ Ví dụ như bộ truyện tranh Slamdunk có nội dung về bóng
rổ, nhân vật chính dùng tay trái để dẫn bóng gây bất ngờ cho đối thủ,
nhưng với bản tiếng Việt lại thành tay phải, bạn đọc sẽ khó hiểu tại
sao lại có bất ngờ trong tình huống nàỵ.

và từ trái qua phải

Một yếu tố quan trọng khác là tín ngưỡng văn hóạ Nhiều họa sĩ Nhật Bản
khi xem các bản truyện tranh Manga được Việt hóa đã rất khó chịu vì
những lỗi văn hóa do đảo chiều truyện. Tiêu biểu như hình ảnh bộ trang
phục của samurai, theo truyền thống, bình thường bộ đồ này được mặc
theo chiều phải nhưng nếu mặc cho người chết sẽ theo chiều tráị Tuy
nhiên, do đảo ngược hình ảnh nên trong các bản Manga Việt hóa samurai
đều thành ra mặc đồ người chết!

Thử nghiệm hay sự gắng gượng


Một thực tế đang xảy ra là với các tác phẩm truyện tranh in ngược, sức
mua từ độc giả Việt Nam giảm hẳn so với dự kiến. Ngay cả bộ truyện
tranh Naruto từng rất ăn khách cũng có sức mua không đáng kể khi được
xuất bản dưới dạng in ngược.

Trước tình hình đó, ông Trí Đức
cho biết: “Đây chỉ là một thử nghiệm của các NXB, nếu không được độc
giả chấp nhận chúng tôi sẽ trở lại cách in thông thường dù điều này có
thể gây hạn chế cho việc chuyển tải nội dung của tác phẩm”.


Tuy nhiên, đại diện một NXB khác lại cho rằng thực chất của việc in
ngược các tác phẩm truyện tranh không nằm ở vấn đề văn hóa hay nội
dung. Trong thị trường xuất bản hiện nay, truyện tranh là loại sách bị
in lậu trầm trọng nhất.

Thậm chí, rất nhiều tựa truyện tranh
bị in lậu từ khi sách chưa xuất bản, một điều rất hiếm hoi với các loại
sách khác. Đã từng xảy ra trường hợp NXB Kim Đồng in ra một tựa sách
mới phải lập tức cất vào kho do tựa sách này đã được giới in lậu tung
ra thị trường trước đó cả tuần lễ.

Trước thực trạng đó, các
NXB phải tự tìm cách cứu mình và việc in truyện tranh theo đúng nguyên
bản được xem là một hành động để tạo một sự khác biệt với sách lậụ Điều
này có hiệu quả hay không? Câu trả lời còn phải chờ, nhưng trước mắt rõ
ràng những gì đi ngược lại truyền thống văn hóa Việt Nam rất khó được
tiếp nhận.

Theo SGGP